Göle nin kaç tane köyü var ?

Göle’nin Kaç Köyü Var? Tarihsel Bir Yolculukta Kırsalın İzleri

Bir tarihçi olarak geçmişe baktığımda, köylerin yalnızca yerleşim birimleri olmadığını; aynı zamanda kültürel belleğin, dayanışmanın ve kimliğin taşıyıcıları olduğunu görürüm. Göle üzerine düşünürken de aklıma ilk gelen şey, bu toprakların tarih boyunca taşıdığı sessiz ama derin hikâyelerdir. Bugün “Göle’nin kaç tane köyü var?” diye sorduğumuzda, aslında sadece bir sayı değil; yüzyıllar boyunca değişen sosyal yapıyı, göçleri, dönüşümleri ve direnişleri konuşuyoruz.

—

Göle’nin Tarihsel Arka Planı: Kafkaslardan Anadolu’ya Uzanan Bir Hikâye

Ardahan iline bağlı Göle, tarih boyunca stratejik konumuyla dikkat çeken bir bölge olmuştur. Kafkasya ile Anadolu arasında bir geçit niteliğinde olan bu topraklar, yüzyıllar boyunca farklı kültürlerin buluşma noktası olmuştur.

Selçuklulardan Osmanlı’ya, oradan Cumhuriyet dönemine kadar Göle, birçok etnik ve kültürel unsurun iç içe geçtiği bir coğrafyadır. Tarihsel belgeler incelendiğinde, 16. yüzyıldan itibaren bölgede yerleşik köy düzeninin oluştuğu, göçer toplulukların zamanla tarıma dayalı bir yaşam biçimine geçtiği görülür. Bu dönüşüm, Göle’nin köy sayısındaki artışın da temel nedenlerinden biridir.

—

Osmanlı Döneminde Göle Köylerinin Oluşumu

Osmanlı döneminde Göle, Ahıska sancağına bağlı bir nahiye konumundaydı. 19. yüzyıla gelindiğinde burada köylerin sayısı hızla artmış; verimli topraklar ve su kaynakları, yeni yerleşimlerin oluşmasına zemin hazırlamıştır.

Bu dönemde kurulan köylerin bir kısmı, askeri-stratejik nedenlerle sınır güvenliği amacıyla oluşturulmuştur. Diğer bir kısmı ise, göç eden halkların yeni yurt arayışıyla Göle’ye yerleşmesi sonucu ortaya çıkmıştır.

Köylerin isimleri bile bu tarihsel sürecin izlerini taşır: bazıları doğadan, bazıları kurucusunun adından, bazılarıysa efsanelerden ilham almıştır.

—

Cumhuriyet Döneminde Yeniden Yapılanma ve Nüfus Dinamikleri

Cumhuriyet’in ilanından sonra Göle, sınır bölgesinde yer alması nedeniyle devletin dikkatle ele aldığı bölgelerden biri haline gelmiştir.

1930’lu yıllarda yapılan idari düzenlemelerle köylerin sınırları yeniden çizilmiş, bazı küçük yerleşimler birleşmiş, bazıları ise tamamen ortadan kalkmıştır.

Bu süreç, hem köy sayısında değişim yaratmış hem de Göle’nin sosyoekonomik yapısını derinden etkilemiştir.

Bugün resmi verilere göre Göle ilçesine bağlı yaklaşık 49 köy bulunmaktadır. Ancak bu sayı, sadece bir istatistik değildir. Her bir köy, kendi tarihini, kendi hikâyesini, kendi kültürel kimliğini taşır.

Örneğin, bazı köylerde hala eski Türkçe yer adları korunurken, bazıları Kafkas dillerinden türetilmiş isimleriyle varlıklarını sürdürür.

—

Kırılma Noktaları: Göçler, Savaşlar ve Yeniden Kuruluşlar

Göle’nin köy sayısını anlamak, bölgedeki demografik dalgalanmaları anlamaktan geçer.

1915 sonrası yaşanan savaşlar, nüfus hareketleri ve sınır değişiklikleri, birçok köyün boşalmasına ya da yeniden kurulmasına neden olmuştur.

1980’lerden itibaren ise ekonomik nedenlerle yaşanan göçler, köy nüfuslarını azaltmış, bazı köyleri adeta “zamanda donmuş” hale getirmiştir.

Ancak dikkat çekici olan şudur: Göle köyleri, tüm bu zorluklara rağmen kültürel kimliklerini korumayı başarmıştır. Köy düğünleri, imece gelenekleri, misafirperverlik kültürü hâlâ canlıdır.

—

Köyler Arasında Kültürel Çeşitlilik

Göle’nin köyleri sadece coğrafi olarak değil, kültürel olarak da çeşitlilik gösterir.

Bazı köylerde Kafkas kültürü baskınken, bazı köylerde Anadolu’nun kadim gelenekleri sürer. Diller, yemekler, düğün ritüelleri ve hatta halk şarkıları bu çeşitliliğin birer yansımasıdır.

Tarihçi gözüyle bakıldığında, bu çeşitlilik Göle’nin yalnızca bir “ilçe” değil, Anadolu’nun kültürel mozaiğinin önemli bir parçası olduğunu gösterir.

—

Sonuç: Sayılardan Öte Bir Anlam

Evet, Göle’nin bugün 49 köyü var. Ancak bu sayı, bir tarihçinin gözünde sadece bir rakam değil; yüzyılların birikimi, toplumsal dönüşümün iz düşümü ve kültürel direnişin bir göstergesidir.

Her köy, geçmişle bugünü birbirine bağlayan bir köprü; insan emeğinin, doğayla uyumun ve dayanışmanın sembolüdür.

Göle’nin köylerine baktığımızda, aslında Anadolu’nun tarihini, direncini ve çok katmanlı kültürünü görürüz.

Köylerin sayısı değişebilir, ama onların taşıdığı anlam; tarih boyunca insanın köklerine tutunma çabasının bir simgesi olarak varlığını sürdürecektir.

—

#Göle #Tarih #KöyKültürü #AnadoluTarihi #KırsalYaşam #ToplumsalDönüşüm